RAHİM AĞZI SMEAR TESTİ NE SIKLIKTA YAPILMALI ?
Kadınların büyük korkularından biri olan rahim ağzı kanserinden korunmak için düzenli smear testi yapılması gerektiği bilinmektedir. Ancak smear testlerinin hangi aralıklarla yapılması konusunda büyük bir kargaşa olmuştur. Yıllık hatta 6 aylık aralıklarla bu testi yaptıran kadınlar olduğu gibi 3-5 yıllık aralıklarla yaptıran kadınlarda bulunmaktadır.
Rahim ağzı kanseri öncü değişiklikleri çok yavaş ilerlerler ve kronik bir HPV infeksiyonunun rahim ağzı kanserine dönüşme ihtimali çok düşüktür. Eğer rakamsal olarak konuşmak gerekir ise rahim ağzı kanserinin toplumda görülme sıklığı yüz bin de 4 dür. Rahim ağzı kanseri öncü lezyonlarından olan CIN 1 in rahim ağzı kanserine dönüşmesi ihtimali %1 olup bu olası dönüşümüm süresi de 10 yıl civarındadır. Rahim ağzı kanseri öncü lezyonu olduğu ve çok yavaş ilerlediği için dünyada tarama yapılması için ideal bir hastalık modelidir.
Smear Testini daha sık yaptırmak daha iyi korunmak anlamına mı gelir?
Karşımızda kanser gibi korkutucu bir hastalık olduğunda ne olur ne olmaz diye testleri daha sık yaptırarak daha iyi korunacağını sanmak doğru değildir. Aksine çok gereksiz maddi ve manevi külfete yol açar.
Rahim ağzında kadın hayatı boyunca sürekli hücresel değişiklikler olur ve bunların bir kısmı CIN 1-2-3 denen rahim öncesi kanser öncüleri olabilir. Ancak vücut her konuda olduğu gibi rahim ağzında da kendi doğal savunmasını yapar ve bu lezyon ve hücresel değişiklikleri doğal olarak ortadan kaldırır. İşte siz çok sık smear testi yaptırırsanız bu olağan değişikliklerin farkına varır ve vücudun kendiliğinden çözeceği olayları gereksiz yere tedavi etmiş olursunuz. Bırakırsanız bu değişimleri vücut kendi potansiyeli ile zaten iyileştirecektir. Buna gereksiz tanı(over diagnosis) ve gereksiz tedavi(over treatment ) denmektedir. Vücudun kadın hayatının çeşitli evrelerinde oluşan olumsuz rahim ağzı değişikliklerini tamir etmesi, ortadan kaldırmasına izin vermeden müdahale edilerek, rahim ağzının yakılması ve çıkarılması gibi işlemler gereksiz olacaktır. Öte yandan rahim ağzında böyle bir değişiklik olduğunun söylenmesi kadını gereksiz paniğe ve kanser fobisine itecek adeta işlem sonuçlana kadar hayatı zehir olacaktır.
İşte smear testinin 3 yıllık aralıklarla yapılması sizi bu gereksiz tanı ve tedavilerden koruyacaktır. Öte yandan 6 ay -1 yıllık sıklıklarla jinekolojik masaya çıkmanın kadına verdiği rahatsızlıkta azalmış olacaktır.
Rahim ağzı kanserinin yavaş seyri, seyrek görülmesi ve çoğu kanser öncüsü lezyonun vücut tarafından temizlendiği göz önüne alınarak 2012 yılında bilimsel arenada fikir birliğine varılmış ve aşağıdaki tabloda özetlenmiş olan rahim ağzı kanseri tarama testleri sıklığı getirilmiştir. Burada görüldüğü gibi tarama 21 yaşın altında önerilmez iken 21 yaşında 65 yaşına kadar 3 yılda bir smear testi yeterli görülmekte, 65 yaşın üzerinde ise eğer önceki smear testleri temiz çıkmışsa artık smear testi yapılmasına gerek görülmemektedir.
Ancak bazı özel hasta grubu için daha sık tarama testlerine gerek vardır Bu grup içerisinde; AIDS hastaları, organ nakli veya başka bir sebepten dolayı bağışıklık sitemi bozulmuş olan kadınlar, daha önce CIN 2-3 ve kanser olan hastalar sayılabilir.
Yıllık smear testinden 3 yılda bir smear testine geçilmesi belli bir süreyi alacaktır. Bu kadınların rutin kontrollerini 3 yılda bir yaptırmaları anlamına gelmemelidir, öneri smear testleri için geçerlidir. Yıllık sağlık kontrolleri olağan şekilde devam etmelidir.
Tabloda hangi yaş grubu kadının hangi sıklıkta rahim ağzı kanseri tarama testi yaptırması gerektiği görülmektedir.
|
Önerilen tarama ve sıklığı |
Yorum |
21 yaşından önce |
Test gereksiz |
|
21-29 yaş arası |
3 yılda bir smear testi |
|
30-65 yaş arası |
Önerilen: Her 5 yılda bir HPV testi ile beraber smear Kabul edilebilir: Smear testi 3 yılda bir |
Tek başına HPV testi önerilmez |
65 yaşından sonra |
Daha önceki testler yeterince temiz(negatif) ise artık smear testlerine gerek yok |
Daha önce CIN 2-3 denilen kanser öncesi değişiklikler olmuşsa 20 yıl daha test yapılmalı |
Rahim ameliyatla alınmış kadınlar |
Tarama gereksiz |
Rahim tam olarak alınmış ve daha önce CIN 2-3 ve kanser geçirmemiş olanlara |
HPV (rahim ağzı kanseri) aşısı olanlar |
Aşı olmamışlar gibi yaşına uygun önerilere uyar |
|
Tablo: Rahim ağzı kanseri taraması nasıl yapılmalı